ΕΦΗΒΙΚΗ ΚΥΦΩΣΗ (ΝΟΣΟΣ ΤΟΥ SCHEUERMANN)

N. Scheurmann      Ο Scheuermann το 1920 περιέγραψε μία πάθηση στην οποία έδωσε το όνομα νεανική κύφωση, διακρίνοντάς την από την συχνή λειτουργική (διορθώσιμη) κύφωση. Το χα­ρακτηριστικό εύρημα ήταν μία άκαμπτη ομαλή κύφωση η οποία συνοδεύοντας από σφηνοειδή παραμόρφωση αρ­κετών θωρακικών σπονδύλων. Η πραγματική αιτία της πάθησης είναι ακόμη άγνω­στη.  Παρόμοιες αλλοιώσεις μπορεί να πα­ρατηρηθούν και στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, αλλά η σφηνοειδής παραμόρφωση είναι σπάνια.

Κλινική εικόνα

      Η νόσος αρχίζει κατά την εφηβεία και είναι δυο φορές συχνότερη στα κορίτσια σε σχέση με τα αγόρια. Οι γονείς παρατηρούν ότι το παιδί, που κατά τα άλλα είναι ένας υ­γιής έφηβος, αποκτά στρογγυλούς ώμους. Ο ασθενής μπορεί να αναφέρει ραχιαλγία και εύκολη κόπωση, οι ο­ποίες μερικές φορές επιδεινώνονται μετά τη ολοκλήρωση της ανάπτυξης και μπορεί να γίνουν ιδιαίτερα ενοχλητικές.

      Η παραμόρφωση είναι μία ομαλή θωρακική κύφωση που μπορεί όμως να δημιουργήσει ένα έντονο ύβο. Στην οσφυϊκή μοίρα αναπτύσσεται αντιρροπιστική λόρδωση. Η παραμόρφωση δεν διορθώνεται με μεταβολή της στάσης του σώματος. Οι κινήσεις είναι ελεύθερες, αλλά οι βρα­χείς οπίσθιοι μηριαίοι περιορίζουν συχνά την άρση του
σκέλους με το γόνατο σε έκταση. Μία ελαφρά συνοδός σκολίωση είναι αρκετά συχνό εύρημα. Οι σπάνιες επιπλο­κές είναι η σπαστική πάρεση των κάτω άκρων και σε βα­ριές παραμορφώσεις καρδιοαναπνευστική ανεπάρκεια.

      Οι ασθενείς σε μεγαλύτερη ηλικία μπορεί να παρουσιάσουν οσφυαλγία. Αυτή έχει αποδοθεί στην χρόνια κα- ταπόνηση της οσφύος ή στην διαταραχή των μεσοσπονδυλικών διαρθρώσεων λόγω της αντιρροπιστικής υπερλόρδωσης της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Σε ορισμένες σπάνιες περιπτώσεις ο πόνος μπορεί να οφεί­λεται στην ανάπτυξη οσφυϊκής νόσου του Scheuermann.

Ακτινογραφίες 

      Η γωνία της παραμόρφωσης μετράται όπως και αυτή της σκολίωσης εκτός από το γεγονός ότι χρησιμοποιού­νται οι πλάγιες ακτινογραφίες και οι γραμμές χαράσσονται από τον ανώτερο και τον κατώτερο προσβεβλημένο σπόνδυλο. Σφηνοειδής παραμόρφωση πάνω από 5° σε τρεις παρακείμενους σπονδύλους και μια σύνολική γωνία μεγαλύτερη από 40 ° είναι παθολογικά ν. Scheuermann. Μία μικρή συνοδός σκολίωση δεν είναι σπάνιο εύρημα.

Λειτουργική κύφωση

       Η λειτουργική κύφωση είναι συνήθης κατά την διάρκεια της εφηβείας. Οι ασθενείς αναφέρουν πόνο και η παραμόρφωση διορθώνετε με αλλαγή της στάσης του σώματος. Η καμπύλη έχει αρκετό μήκος και συνήθως συνυπάρχουν και άλλες διαταραχές της στάσης του σώματος. Η ακτινολογική εικόνα είναι φυσιολογική.

Πρόγνωση

      Η πάθηση είναι συχνά αρκετά επώδυνη κατά την εφη­βεία αλλά εκτός από τις βαρύτερες περιπτώσεις τα συμπτώματα υποχωρούν μετά από λίγα χρόνια. Σε μεγαλύτε­ρη ηλικία μπορεί να επανεμφανιστεί μία ραχιαλγία, αν και η συνολική ενόχληση είναι πολύ μικρή (Murray etal. 1993).

Θεραπεία

      Κυρτώματα 40° ή λιγότερο, απαιτούν μόνο ασκήσεις ενδυνάμωσης της ράχης και εκπαίδευση στάσεως. Πιο μεγάλα κυρτώματα σε ένα παιδί το οποίο έχει ακόμη δυ­ναμικό ανάπτυξης ανταποκρίνονται καλά στην εφαρμογή για 12-24 μήνες ενός κηδεμόνα ο οποίος διατηρεί την ο­σφυϊκή μοίρα επίπεδη και τη θωρακική μοίρα σε «έκτα­ση» (μειωμένη κύφωση). Η αποτελεσματικότητα του κη­δεμόνα ελέγχεται με διαδοχικές ακτινογραφίες.

      Σε πιο μεγάλους έφηβους ή σε νεαρούς ενήλικες με ένα άκαμπτο κύρτωμα μεγαλύτερο από 60° η θεραπεία είναι χειρουργική. Εκτελείται οπίσθια τμηματική σπονδυλοδεσία με διορθωτικές οστεοτομίες.