ΕΦΗΒΙΚΗ ΚΥΦΩΣΗ (ΝΟΣΟΣ ΤΟΥ SCHEUERMANN)
Ο Scheuermann το 1920 περιέγραψε μία πάθηση στην οποία έδωσε το όνομα νεανική κύφωση, διακρίνοντάς την από την συχνή λειτουργική (διορθώσιμη) κύφωση. Το χαρακτηριστικό εύρημα ήταν μία άκαμπτη ομαλή κύφωση η οποία συνοδεύοντας από σφηνοειδή παραμόρφωση αρκετών θωρακικών σπονδύλων. Η πραγματική αιτία της πάθησης είναι ακόμη άγνωστη. Παρόμοιες αλλοιώσεις μπορεί να παρατηρηθούν και στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, αλλά η σφηνοειδής παραμόρφωση είναι σπάνια.
Κλινική εικόνα
Η νόσος αρχίζει κατά την εφηβεία και είναι δυο φορές συχνότερη στα κορίτσια σε σχέση με τα αγόρια. Οι γονείς παρατηρούν ότι το παιδί, που κατά τα άλλα είναι ένας υγιής έφηβος, αποκτά στρογγυλούς ώμους. Ο ασθενής μπορεί να αναφέρει ραχιαλγία και εύκολη κόπωση, οι οποίες μερικές φορές επιδεινώνονται μετά τη ολοκλήρωση της ανάπτυξης και μπορεί να γίνουν ιδιαίτερα ενοχλητικές.
Η παραμόρφωση είναι μία ομαλή θωρακική κύφωση που μπορεί όμως να δημιουργήσει ένα έντονο ύβο. Στην οσφυϊκή μοίρα αναπτύσσεται αντιρροπιστική λόρδωση. Η παραμόρφωση δεν διορθώνεται με μεταβολή της στάσης του σώματος. Οι κινήσεις είναι ελεύθερες, αλλά οι βραχείς οπίσθιοι μηριαίοι περιορίζουν συχνά την άρση του
σκέλους με το γόνατο σε έκταση. Μία ελαφρά συνοδός σκολίωση είναι αρκετά συχνό εύρημα. Οι σπάνιες επιπλοκές είναι η σπαστική πάρεση των κάτω άκρων και σε βαριές παραμορφώσεις καρδιοαναπνευστική ανεπάρκεια.
Οι ασθενείς σε μεγαλύτερη ηλικία μπορεί να παρουσιάσουν οσφυαλγία. Αυτή έχει αποδοθεί στην χρόνια κα- ταπόνηση της οσφύος ή στην διαταραχή των μεσοσπονδυλικών διαρθρώσεων λόγω της αντιρροπιστικής υπερλόρδωσης της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Σε ορισμένες σπάνιες περιπτώσεις ο πόνος μπορεί να οφείλεται στην ανάπτυξη οσφυϊκής νόσου του Scheuermann.
Ακτινογραφίες
Η γωνία της παραμόρφωσης μετράται όπως και αυτή της σκολίωσης εκτός από το γεγονός ότι χρησιμοποιούνται οι πλάγιες ακτινογραφίες και οι γραμμές χαράσσονται από τον ανώτερο και τον κατώτερο προσβεβλημένο σπόνδυλο. Σφηνοειδής παραμόρφωση πάνω από 5° σε τρεις παρακείμενους σπονδύλους και μια σύνολική γωνία μεγαλύτερη από 40 ° είναι παθολογικά ν. Scheuermann. Μία μικρή συνοδός σκολίωση δεν είναι σπάνιο εύρημα.
Λειτουργική κύφωση
Η λειτουργική κύφωση είναι συνήθης κατά την διάρκεια της εφηβείας. Οι ασθενείς αναφέρουν πόνο και η παραμόρφωση διορθώνετε με αλλαγή της στάσης του σώματος. Η καμπύλη έχει αρκετό μήκος και συνήθως συνυπάρχουν και άλλες διαταραχές της στάσης του σώματος. Η ακτινολογική εικόνα είναι φυσιολογική.
Πρόγνωση
Η πάθηση είναι συχνά αρκετά επώδυνη κατά την εφηβεία αλλά εκτός από τις βαρύτερες περιπτώσεις τα συμπτώματα υποχωρούν μετά από λίγα χρόνια. Σε μεγαλύτερη ηλικία μπορεί να επανεμφανιστεί μία ραχιαλγία, αν και η συνολική ενόχληση είναι πολύ μικρή (Murray etal. 1993).
Θεραπεία
Κυρτώματα 40° ή λιγότερο, απαιτούν μόνο ασκήσεις ενδυνάμωσης της ράχης και εκπαίδευση στάσεως. Πιο μεγάλα κυρτώματα σε ένα παιδί το οποίο έχει ακόμη δυναμικό ανάπτυξης ανταποκρίνονται καλά στην εφαρμογή για 12-24 μήνες ενός κηδεμόνα ο οποίος διατηρεί την οσφυϊκή μοίρα επίπεδη και τη θωρακική μοίρα σε «έκταση» (μειωμένη κύφωση). Η αποτελεσματικότητα του κηδεμόνα ελέγχεται με διαδοχικές ακτινογραφίες.
Σε πιο μεγάλους έφηβους ή σε νεαρούς ενήλικες με ένα άκαμπτο κύρτωμα μεγαλύτερο από 60° η θεραπεία είναι χειρουργική. Εκτελείται οπίσθια τμηματική σπονδυλοδεσία με διορθωτικές οστεοτομίες.